بیست‌وسومین دوره «جایزه ملی تعالی سازمانی»؛ راهنمای رشد پایدار بنگاه‌های ایرانی

به گزارش بینش اقتصادی آوا، قاسم خرمی، مدیرعامل سازمان مدیریت صنعتی، در نشست خبری این رویداد با گرامیداشت یاد شهدا و ایثارگران دفاع مقدس، اظهار داشت: جایزه ملی تعالی سازمانی از سال ۱۳۸۲ آغاز شده و اکنون به بیست‌وسومین دوره خود رسیده است. برگزاری مداوم این رویداد در طول ۲۳ سال، با وجود چالش‌های مختلف کشور، دستاوردی قابل‌توجه است و این جایزه را به یکی از پایدارترین و معتبرترین رویدادهای ملی تبدیل کرده است.

وی افزود: این جایزه با الهام از تجربیات جهانی و تلفیق آن با نیازهای بومی طراحی شده تا با ویژگی‌های کسب‌وکارهای ایرانی هماهنگ باشد. هدف آن، ارائه الگویی جامع برای بهبود عملکرد سازمان‌ها و افزایش توان رقابتی آن‌هاست.

خرمی با اشاره به استقبال گسترده از این رویداد، گفت: تاکنون یک‌هزار و ۶۱۵ شرکت برای حضور در این جایزه ثبت‌نام کرده‌اند که از این تعداد، حدود ۲۰۰ شرکت به مرحله ارزیابی راه نیافته‌اند. سایر شرکت‌ها در فرآیندی دقیق و علمی مورد ارزیابی قرار گرفته‌اند.

وی فرآیند ارزیابی را کاملاً حرفه‌ای و تخصصی توصیف کرد و افزود: این فرآیند توسط ارزیابانی آموزش‌دیده و مجرب انجام می‌شود. تاکنون بیش از پنج‌هزار و ۳۰۰ ارزیاب در حوزه‌های مختلف صنعتی تربیت شده‌اند که نشان‌دهنده تعهد این جایزه به توسعه نیروی انسانی متخصص است.

مدیرعامل سازمان مدیریت صنعتی با تأکید بر هدف اصلی این رویداد، اظهار داشت: جایزه تعالی سازمانی به‌منظور شناسایی نقاط قوت و قابل بهبود سازمان‌ها برای دستیابی به توسعه پایدار طراحی شده است. این رویداد حتی در شرایط دشوار اقتصادی، نه‌تنها غیرضروری نیست، بلکه نیازی اساسی برای رشد کسب‌وکارهاست. وی افزود: تاکنون ۷۷ شرکت در این دوره ثبت‌نام کرده‌اند و با توجه به ادامه فرآیند ثبت‌نام تا یک ماه آینده، انتظار می‌رود تعداد شرکت‌کنندگان نسبت به سال گذشته افزایش چشمگیری داشته باشد.

خرمی یکی از ویژگی‌های برجسته این دوره را مشارکت قابل‌توجه بنگاه‌های کوچک و متوسط دانست و گفت: در گذشته، عمدتاً شرکت‌های بزرگ در این رویداد شرکت می‌کردند، اما اکنون کسب‌وکارهای کوچک و متوسط نیز به اهمیت این فرآیند برای دستیابی به رشد پایدار و سودآوری پی برده‌اند.

وی همچنین به مشارکت بالای شرکت‌های خصوصی در مقایسه با شرکت‌های دولتی اشاره کرد و افزود: گزارش‌ها نشان می‌دهد که شرکت‌های خصوصی به دلیل تمرکز بر سودآوری، استقبال بیشتری از این رویداد داشته‌اند. این موضوع نشان‌دهنده تأثیر مثبت جایزه بر عملکرد این شرکت‌هاست.

خرمی در پایان با اشاره به نتایج ارزیابی‌ها، اظهار داشت: شرکت‌های بزرگ و هلدینگ‌هایی که از استراتژی‌های منسجم و نظام‌مند برخوردارند، عملکرد موفق‌تری در این فرآیند داشته‌اند. این امر نشان‌دهنده نیاز به سیاست‌گذاری کلان برای حمایت از رشد صنایع کوچک و متوسط به سمت مقیاس‌های بزرگ‌تر است.

توران توانگر، مدیر مرکز تعالی سازمانی، در ادامه این نشست با اشاره به تمایز این جایزه با سایر ارزیابی‌ها، گفت: جایزه تعالی سازمانی تمامی جنبه‌های ارزش‌آفرینی سازمان‌ها را در فرآیندهای مختلف بررسی می‌کند و تمام ذی‌نفعان سازمان را در این فرآیند درگیر می‌سازد.

وی افزود: در این جایزه، سازمان‌ها با تشکیل کمیته‌های تعالی و استفاده از مدل «رادار»، رویکردها، روش‌های اجرایی و نتایج خود را ارزیابی می‌کنند تا مشخص شود آیا به اهداف موردنظر دست یافته‌اند یا خیر. این فرآیند جامع، سازمان‌ها را به سمت بهره‌وری و تاب‌آوری هدایت می‌کند.

توانگر با اشاره به پیشینه این جایزه، اظهار داشت: این جایزه با الگوبرداری از مدل بنیاد کیفیت اروپا (EFQM) طراحی شده و هر ساله با توجه به تجربیات جهانی و بازخوردهای شرکت‌های ایرانی به‌روزرسانی می‌شود تا از کارآمدی و روزآمدی آن اطمینان حاصل شود.

وی مزایای حضور در این جایزه را به شرح زیر برشمرد:

ارزیابی تخصصی: مدیران ارشد توسط ارزیابانی با تجربه که صدها سازمان را بررسی کرده‌اند، ارزیابی می‌شوند و شکاف‌های سازمانی به آن‌ها نشان داده می‌شود.

خودارزیابی جامع: شرکت‌ها برای تدوین اظهارنامه و حضور در جایزه، خودارزیابی انجام می‌دهند که امکان مقایسه دیدگاه‌های داخلی و خارجی را فراهم می‌کند.

گزارش بازخورد دقیق: در پایان، گزارشی جامع ارائه می‌شود که نقاط قوت و قابل بهبود سازمان را به‌صورت شفاف مشخص می‌کند.

تقویت برند سازمانی: این جایزه به جذب استعدادها و تقویت اعتبار برند سازمان کمک می‌کند.

رقابت سازنده: ایجاد فضای رقابتی سالم برای بهبود عملکرد، از دیگر مزایای این رویداد است.

توانگر همچنین به برنامه «بهینه‌کاوی» اشاره کرد و گفت: از نتایج این جایزه برای توسعه همه ذی‌نفعان استفاده می‌شود. به‌عنوان مثال، شرکت‌هایی که در معیارهایی مانند رهبری یا استراتژی امتیاز بالایی کسب کنند، به‌عنوان «الگوهای تعالی» معرفی شده و تجربیات آن‌ها با سایر شرکت‌ها به اشتراک گذاشته می‌شود تا از تکرار خطاها جلوگیری شود.

وی به برنامه‌های توسعه حرفه‌ای برای ارزیابان نیز اشاره کرد و افزود: با برگزاری سمینارهای رایگان تعامل و یادگیری، تلاش می‌کنیم نگاه ارزیابان را یکسان کرده و چالش‌های ارزیابی را برطرف کنیم.

این جایزه در پنج بخش تولید، خدمات، سلامت، آموزش و بخش عمومی برگزار می‌شود و شرکت‌ها بر اساس نوع فعالیت و اندازه دسته‌بندی می‌شوند. سطوح مختلف جایزه شامل «گواهینامه تعهد به تعالی» (در سه سطح)، «تقدیرنامه تعالی» (یک تا پنج ستاره)، «تندیس بلورین»، «تندیس سیمین» و «تندیس زرین» است.

توانگر تأکید کرد: شرکت در این جایزه نیازمند طی فرآیند مشخصی است. برای حضور در سطح «تندیس» حداقل هشت ماه، برای «تقدیرنامه» شش ماه و برای «گواهینامه» دو ماه زمان لازم است تا سازمان‌ها مدل تعالی را پیاده‌سازی کرده و خودارزیابی انجام دهند.

وی افزود: در این دوره تاکنون ۷۷ شرکت ثبت‌نام کرده‌اند که ۱۷ شرکت در سطح تندیس، ۵۲ شرکت در سطح تقدیرنامه و ۸ شرکت در سطح گواهینامه هستند. نکته قابل‌توجه، استقبال گسترده شرکت‌های خدماتی و کوچک و متوسط است که در دوره‌های قبلی کمتر دیده می‌شد.

توانگر همچنین به آمار کلی دوازده دوره گذشته اشاره کرد و گفت: از میان ۱۵۱۶ شرکت متقاضی، ۱۰ شرکت تندیس زرین، ۳۵ شرکت تندیس سیمین، ۱۰۷ شرکت تندیس بلورین، ۶۳۲ شرکت تقدیرنامه و ۶۷۵ شرکت گواهینامه تعهد به تعالی دریافت کرده‌اند.

وی در پایان اظهار داشت: بررسی‌ها نشان می‌دهد که شرکت‌های حاضر در این جایزه از نظر «تاب‌آوری» و «مدیریت ریسک» بهبود چشمگیری داشته‌اند. همچنین شاخص‌های «ایجاد ارزش پایدار» مانند فروش، صادرات و سودآوری در این شرکت‌ها رشد قابل‌توجهی داشته که نشان‌دهنده اثربخشی مدل تعالی در بهبود عملکرد سازمان‌هاست.

محمد محسن‌وند، معاون مشاوره و تحقیق سازمان مدیریت صنعتی، نیز در این نشست اظهار داشت: بیست‌وسومین دوره این جایزه در نیمه دوم سال و در بهمن‌ماه برگزار خواهد شد. سازمان مدیریت صنعتی از سال ۱۳۸۲ با الگوبرداری از تجربیات جهانی، این جایزه را بنیان نهاد و پس از ۲۳ سال همچنان آن را با موفقیت ادامه می‌دهد. این استمرار، نشان‌دهنده اعتماد سهامداران و شرکت‌ها به این فرآیند است.

محسن‌وند «سلامت حرفه‌ای» را یکی از نقاط قوت این جایزه دانست و گفت: استفاده از ارزیابان متخصص و باتجربه، همراه با فرآیند ارزیابی مهندسی‌شده، از عوامل موفقیت این رویداد بوده است.

وی با اشاره به اثربخشی این جایزه، افزود: شرکت‌هایی که در این فرآیند شرکت می‌کنند، با وجود هزینه‌های اولیه، به دستاوردهایی بسیار ارزشمندتر از هزینه‌ها دست می‌یابند. این فرآیند از نظر یادگیری و بهبود عملکرد، برای بنگاه‌ها بسیار مؤثر است.

محسن‌وند با بیان اینکه مدل تعالی سازمانی جایگاه ویژه‌ای در میان شرکت‌ها پیدا کرده، اظهار داشت: بسیاری از نهادها و انجمن‌ها با الگوبرداری از این جایزه، جوایز مشابهی طراحی کرده‌اند که این امر نشان‌دهنده موفقیت ما در ترویج مفاهیم تعالی سازمانی است.

وی فرآیند ارزیابی این جایزه را به یک «چکاپ پزشکی» تشبیه کرد و گفت: هدف ما ارزیابی برای توسعه است، نه صرفاً قضاوت. گزارش بازخورد ارائه‌شده به شرکت‌ها، نقاط قوت و قابل بهبود را مشخص می‌کند و به مدیران کمک می‌کند تا پروژه‌های بهبودی را برای رشد سازمان تعریف کنند.

محسن‌وند در پایان تأکید کرد: سازمان مدیریت صنعتی پرچمدار ترویج اصول صحیح بنگاه‌داری در کشور است. مأموریت اصلی ما، توسعه مدیران، منابع انسانی و فرآیندهای سازمانی است. موفقیت ما در گرو رشد شرکت‌های ایرانی است و رسانه‌ها نقش مهمی در ترویج این مفاهیم دارند.

منبع: بینش اقتصادی